چگونه زیارت کنیم؟

الف) قبل از زیارت

۱-طلب حلالیت نمودن

بر ما لازم است که قبل از این که سفر زیارتی برویم، اگر از حق الناس بر عهده‌مان چیزی است، آن را ادا کنیم. تا انسان از این بدهی‌ها پاک نشود نه اعمال او صحیح است و نه شایسته تقرب به خداوند می‌شود. قبل از سفر سفارش شده زائر طلب حلالیت بنماید و مومنان را از خود راضی نگه دارد؛ روایت شده که امام موسی کاظم(ع) یکی از اصحاب خود به نام علی ابن یقطین را به دلیل اینکه قلب مسلمان دیگری را شکسته بود به حضور نپذیرفت تا این که این فرد به نزد کسی رفت که او را آزرده بود و رضایتش را جلب کرد و از او طلب حلالیت نمود و امام او را به حضور پذیرفت.

۲-صدقه دادن

توصیه شده است که انسان سفر زیارتی خود را با صدقه دادن آغاز کند.

۳-توجه به زمان‌های پیشنهادی برای زیارت

برای برخی زیارت‌ها زمان‌هایی در برخی روایات پیشنهاد داده شده است بهتر این است که زائر زیارت خود را طوری برنامه‌ریزی کند که در این زمان‌ها قرار گیرد مثلا مطابق با سفارشات صورت گرفته بهترین زمان برای زیارت قبور مومنان روز ۵ شنبه خصوصا قبل از طلوع آفتاب است و زیارت آنها در شب دارای کراهت است.
علاوه بر ۳ مورد بالا، موارد دیگری مانند غسل کردن، پوشیدن لباس نو و سفید و تمیز و شانه کردن مو، عطر زدن (غیر از زیارت کربلا) نیز قبل از انجام زیارت سفارش شده است.

ب) هنگام زیارت

۱-مراعات اصل ادب و احترام

قبل از این که بخواهیم به حرم امامان وارد شویم «اذن دخول» یعنی اجازه وارد شدن از امام می‌گیریم و هنگامی‌که هم بخواهیم از حرم خارج شویم، «اذن خروج» یعنی اجازه خارج شدن از حرم را از امام می‌گیریم و با ایشان وداع (خداحافظی) می‌کنیم؛ در علت این اجازه گرفتن‌ها گفته شده چون ما امامان را دارای حیات می‌دانیم و آنها به اراده الهی از حال و هوای همه زائران خود آگاهند، پس با آنها ارتباط کلامی‌ برقرار می‌کنیم.
كسی كه می‌خواهد به دیدار انسان والامقامی برود باید در همه زمینه‌ها ادب را رعایت كند و در نهایت خشوع و خضوع در برابرش حاضر شود تا مبادا نسبت به او بی‌احترامی صورت نگیرد؛ در زیارت ائمه (ع) نیز انسان باید این ملاحظات را انجام دهد و در كمال تعظیم در برابر این انسان‌های كامل شرف حضور پیدا كند؛ امام صادق(ع) می‌فرماید: «هنگام زیارت گام‌ها را کوتاه بردار و سر را به زیر افکن که حق تعالی برای هر گامی‌ صد هزار حسنه می‌نویسد»

۲-داشتن حضور قلب

بسیار سفارش شده در حرم معصومین(ع) انسانها از گفتن حرف‌های بیهوده و صحبت راجع به دنیا پرهیز کنند و زبان خود را به خواندن ادعیه سپری کنند هم چنین سعی نمایند در همه حالات حضور قلب داشته باشند و از گناهان استغفار کنند.

۳-انجام زیارت به شكل جمعی

توصیه شده است که انسان سفر زیارتی خود را به صورت جمعی انجام دهد نه فردی. انجام شعائر اسلامی مانند نماز، دعا خوانی و… به طور كلی در اسلام به صورت جمعی سفارش شده و زیارت نیز از این موضوع مستثنا نیست. انجام زیارت به شكل جمعی شورآفرینی بیشتری دارد و فضای روحانی سفر زیارتی را تقویت می كند.
علاوه بر ۳ مورد بالا، موارد دیگری مانند ذکر گفتن (الله اکبر، سبحان الله، الحمد لله، لا اله الا اله)، ایستاده زیارت کردن، آهسته زیارت کردن، قرآن خواندن و هدیه کردن ثواب آن به معصوم (ع)، انفاق و کمک به فقیران نزدیک مکان زیارت، نماز زیارت خواندن و پرهیز از اعمال خرافی مانند قفل بستن به ضریح نیز سفارش شده است. نکته آخر این که مومنان نباید اصرار در بوسیدن ضریح امامان داشته باشند و برای دیگران ایجاد مزاحمت کنند زیرا بوسیدن ضریح شرط پذیرش زیارت نیست.

ج) بعد از زیارت

۱-استقبال از زائران

رفتن به استقبال زائران اهل بیت(ع) و دیدن آنان بسیار توصیه شده است و در برخی روایات ثوابی برابر با ثواب خود فرد زائر برای کسی که به استقبال زائرین می‌رود در نظر گرفته شده است. كسی كه از زیارت بزرگی باز می‌گردد، آثار همنشینی با آن انسان بزرگ به وضوح و روشنی در رفتار و گفتارش دیده می‌شود و به همین دلیل ملاقات با او خالی از فایده نخواهد بود.

حرف آخر

از آنجایی كه زیارت عملی روحانی و غیرمادی است، انسان می‌تواند زمان و مكان را درنوردیده و گاهی اوقات با وجود این كه كیلومتر‌ها از یك مزار فاصله دارد، صاحب آن مزار را زیارت كند؛ نقل است که از امام صادق(ع) پرسیده می‌شود بسیاری از اوقات حسین(ع) را یاد می‌کنیم در آن حال چه بگوییم؟ ایشان می‌فرمایند بگویید: «الله علیک یا ابا عبد الله» زیرا سلام شما از دور و نزدیک به ما می‌رسد. در حدیث دیگری از امام علی(ع) به نقل از پیامبر اکرم می‌خوانیم: «هر کس در هر مکانی از زمین به من سلام کند سلامش به من می‌رسد» خطاب به شیعیان از معصوم(ع) روایت شده كه اگر توان آمدن نزد ما را ندارید روز جمعه غسل کنید یا وضو بگیرید و زیر آسمان بروید و دو رکعت نماز بخوانید و به سوی ما توجه کنید پس هر کس ما را در زمان مماتمان زیارت کند مانند این است که در زمان حیاتمان زیارت کرده است.

چکیده:

۱-پیش نیاز : طلب حلالیت از دیگران، پرداخت حق مردم و حق الناس و صدقه دادن از جمله آدابی است که پیش از عزیمت به زیارت باید نسبت به آنها توجه داشت.

۲-با ادب: داشتن حضور قلب، حفظ احترام و ادب و همچنین انجام زیارت به صورت دسته جمعی از جمله توصیه های صورت گرفته برای زمان زیارت است.

۳-پچ پچه ها : بسیار سفارش شده در حرم معصومین(ع) انسانها از گفتن حرف‌های بیهوده و صحبت راجع به دنیا پرهیز کنند و زبان خود را به خواندن ادعیه سپری کنند.